Bezustanny postęp technologiczny od lat wymusza konieczność wprowadzania zmian oraz dostosowywania do kształtujących się realiów. Przemiany dotykają każdej dziedziny ludzkiego życia – także, a może przede wszystkim – praw i obowiązków. Wszelkie zmiany w tej materii niosą za sobą konieczność proponowania nowych rozwiązań prawnych, pozwalających na zaspokojenie potrzeb społeczeństwa. Wieloletnie przemiany spowodowały, iż Internet stał się nie tylko źródłem rozrywki ale przede wszystkim uzyskiwania dochodów. Jest to miejsce pracy wielu milionów ludzi na świecie, którzy każdego dnia podejmują setki różnych działań w celu osiągnięcia zysków.
Jak odzyskać domenę?
Jedną z czynności stanowiących podstawę metodyki osiągnięcia docelowych przychodów jest rejestracja domeny internetowej. W Polsce rejestracji takiej dokonać można samodzielnie bądź w postaci zlecenia tajże czynności podmiotom zewnętrznym. Choć oba z wymienionych rozwiązań cieszą się dużą popularnością i są często praktykowane, to nadmienić należy, iż to drugi z wariantów niejednokrotnie prowadzi do narodzenia się sporu o naruszenie praw w następstwie owej rejestracji.
Konflikt, którego podłoże stanowi naruszenie praw wynikających z rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL” rozwiązany może być na mocy arbitrażu. Jednostką powołaną do polubownego zażegnania sporów jest wyspecjalizowany w tej materii Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych powstały przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji w Warszawie. Rozpoczęcie działalności tegoż podmiotu datuje się na 2003 rok, powstał on bowiem na mocy porozumienia takich partnerów jak PIIT i NASK oraz konkretnych zapisów statutowych i regulaminów PIIT. Do kompetencji tegoż sądu należy rozwiązywanie konfliktów powstałych w wyniku naruszenia praw w rezultacie zawarcia umowy o utrzymywanie nazwy domeny internetowej w domenie „.PL”.
Dokumentem stanowiącym podstawę rozstrzygania sporów w kontekście omawianej tematyki jest Regulamin rozstrzygania sporów o naruszenie praw powstałych w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL” zwany również „Regulaminem Domenowym”.
W przypadku narodzenia się sporów, których przedmiotem jest powyższa tematyka oddanie sprawy przed Sąd Arbitrażowy zdaje się być rozwiązaniem najlepszym, bowiem stanowi alternatywę dla długotrwałych postępowań toczących się przed sądami powszechnymi. Niemniej zauważyć należy, iż w § 1, ust. 3 rozdziału I Regulaminu Domenowego zostało wyartykułowane ograniczenie natury podmiotowej, które ma niebagatelne znaczenie w sposobie określania podmiotów mogących brać udział w takim postępowaniu. Zgodnie z regulacją roszczeń dochodzić można „przeciwko abonentowi domeny internetowej „.PL””, co ważne roszczenia te dotyczyć mogą jedynie sporów o naruszenie praw w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL”, inne roszczenia natomiast dochodzone mogą być w odrębnych postępowaniach.
Warto zauważyć, iż postanowienia Regulaminu Domenowego stosowane mogą być wówczas, gdy siedziba bądź miejsce zamieszkania co najmniej jednej ze stron znajduje się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W innych przypadkach zastosowanie znajdują konkretne przepisy Regulaminu Arbitrażu Centrum Mediacji i Arbitrażu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej („WIPO Expedited Arbitration Rules for Domain Name Dispute Resolution under.pl”), która ma swoją siedzibę w Genewie.
Rozpoznawaniem i rozwiązywaniem sporów przedłożonych przed Sąd Arbitrażowy zajmuje się Zespół Orzekający, który powoływany jest zgodnie z Regulaminem Domenowym i działa na jego podstawie chyba, że strony wprowadziły odmienne zastrzeżenia. Zgodnie z § 2 oraz § 3 Rozdziału I regulacji, co do zasady, zarówno językiem postępowania jak i wydawania wyroków oraz postanowień jest jeżyk polski, konflikty natomiast rozwiązywane są według prawa obowiązującego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
W sytuacji oddania sporu do rozstrzygnięcia przed Sąd Arbitrażowy niezwykle ważne zdają się być kwestie formalne dotyczące wszelkich doręczeń, jakie mogą mieć miejsce podczas trwania procesu. Uregulowania w tej materii zostały wyartykułowane w § 4 Rozdziału I Regulaminu, noszącym tytuł „Doręczenia”. Analiza tejże regulacji pozwala jasno stwierdzić, iż w przypadku braku zastrzeżeń pisma i postanowienia doręczane są adresatowi z wykorzystaniem poczty elektronicznej natomiast wniosek o przeprowadzenie mediacji, wniosek przedprocesowy, pozew bądź też odpowiedź na pozew doręczane są w formie pisemnej. Konieczność rozróżnienia sposobów doręczenia poszczególnych dokumentów jest niezwykle istotna z punktu oceny skuteczności takich działań. Niemniej ważny jest moment doręczenia – uznanie dokonania takiej czynności w przypadku pism i zawiadomień dostarczanych za pośrednictwem poczty elektronicznej lub faksu następuje bowiem już w momencie ich wysłania. Każdy wniosek o przeprowadzenie mediacji, wniosek przedprocesowy, pozew, odpowiedź na pozew oraz pismo procesowe (w toku postępowania) musi zostać opatrzone informacjami dotyczącymi adresu poczty elektronicznej, numeru faksu bądź danych adresowych stron oraz pełnomocników. W przypadku niedokonania takich czynności bądź też braku informacji w sytuacji zmiany owych informacji wszelkie pisma i zawiadomienia uważane będą za doręczone pomimo wysłania ich na poprzedni, figurujący w dokumentach adres. Tematyka związana z doręczeniami i zasadami obowiązującymi w tym zakresie jest niezwykle ważna, pominięcie chociażby najdrobniejszych szczegółów może bowiem doprowadzić do karygodnych błędów rzutujących na prawidłowość całego postępowania. Warto również podnieść, iż każda ze stron zobligowana jest do przekazywania wszelkich pism i zawiadomień zarówno Sądowi Arbitrażowemu jak i drugiej ze stron. Niedopuszczalne jest również kontaktowanie się z arbitrem z pomięciem udziału drugiej strony chyba, że przepisy stanowią inaczej.
Jedną z najważniejszych kwestii w odniesieniu do każdego rodzaju postępowania są obowiązujące terminy. Ich dotrzymanie ma co do zasady decydujący wpływ na możliwość ich przeprowadzenia i skuteczność podejmowanych działań. Regulamin Domenowy konstytuuje tematykę związaną z terminami w § 5 Rozdziału I. Zgodnie z regulacją terminy w niej wyartykułowane mogą być przedłużane jedynie w wyjątkowych sytuacjach.
Rozdział II analizowanego dokumentu jasno wskazuje na możliwości dotyczące powołania arbitra bądź mediatora, konieczne kwalifikacje jakimi musi legitymować się dana osoba oraz ich liczbę czy sposób powołania. Do najważniejszych uwag, jakie należy poczynić na łamach tych uregulowań jest fakt, iż stanowisko arbitra może piastować jedynie osoba fizyczna, która ukończyła studia wyższe na kierunku prawa i wykonuje zawód adwokata, radcy prawnego, rzecznika patentowego bądź też posiada tytuł profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych. Ponadto musi ona odznaczać się umiejętnościami przydatnymi z punktu widzenia piastowania funkcji arbitra bądź mediatora w sprawach dotyczących naruszenia praw w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL”. Spory co do zasady rozstrzygane są przez jednego arbitra a lista rekomendowanych przez Sąd Arbitrażowy do pełnienia owej funkcji osób dostępna jest w dokumencie „Lista Arbitrów i Mediatorów”.
Postępowanie arbitrażowe jest to proces, który poprzedzony musi zostać opłatą rejestracyjną. W momencie uiszczenia owej opłaty, każda osoba nosząca się z zamiarem wniesienia pozwu musi jednocześnie złożyć tzw. wniosek przedprocesowy zawierający informację o zamiarze złożenia pozwu z oznaczeniem strony, przeciwko której pozew zostanie skierowany czyli abonenta domeny internetowej „.PL” oraz oznaczyć nazwę domeny internetowej, której dotyczyć będzie w przyszłości postępowanie arbitrażowe. Kolejnym etapem, następującym po otrzymaniu owego wniosku jest reakcja Sekretarza Generalnego, który zwraca się do stron o podpisanie umowy o arbitraż w konkretnie określonym terminie, nie dłuższym jednak aniżeli 14 dni. W tym momencie strony otrzymują również od Sekretarza wspominaną już Listę Arbitrów i Mediatorów zawierająca nazwiska osób rekomendowanych na to stanowisko przez Sąd Arbitrażowy. Powód po otrzymaniu informacji od Sekretarza Generalnego dotyczącej wpłynięcia do Sądu Arbitrażowego podpisanej przez obie strony umowy o arbitraż zobowiązany jest do wniesienia i opłacania pozwu w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia. Niezwykle ważne jest, by zwrócić uwagę na wymogi formalne owego pozwu, musi on bowiem zawierać istotne dane takie jak: wskazanie arbitra, określenie nazwy domeny internetowej „.PL”, której bezpośrednio dotyczy spór oraz żądanie stwierdzenia, że pozwany w wyniku rejestracji nazwy domeny internetowej naruszył prawa powoda. Sekwencja podejmowanych czynności niesie za sobą konieczność oczekiwania na odpowiedź ze strony pozwanego, reakcja z jego strony nastąpić musi w przeciągu 7 dni od otrzymania przezeń pozwu. Odpowiedź taka skierowana musi zostać zarówno do Sądu Arbitrażowego jak i do powoda. Dowody co do zasady wnoszone są w procesie przez strony. Zespół Orzekający zajmuje się rozstrzyganiem wszelkich wniosków dowodowych czyniąc to według własnego uznania jednak z uwzględnieniem wszystkich zaistniałych okoliczności sprawy. Co ważne, dowody z przesłuchania świadków uznawane są tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy świadek taki przybędzie na rozprawę. Sama rozprawa przeprowadzana jest tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy istnieje konieczność wspominanego już przeprowadzenia dowodów ze świadków, stron bądź też biegłego lub też, wówczas gdy strony zażądały jej przeprowadzenia. Strony muszą ponadto zostać poinformowane o dacie rozprawy co najmniej 5 dni przed datą, na którą przypada. Postępowanie arbitrażowe należy do rodzaju postępowań, które cieszą się uznaniem przez wzgląd na stosunkowo sprawny proces przebiegu, Zespół Orzekający ma bowiem obowiązek dołożenia wszelkich starań by zostało ono zakończone w przeciągu 30 dni od daty wszczęcia a wyrok bądź orzeczenie końcowe musi zostać odpowiednio wydane w terminie do 10 dni od jego zakończenia.
Rozwiązywanie sporów o naruszenie praw w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL” przed Sądem Arbitrażowym stanowi metodę polecaną w przypadku konieczności rozstrzygnięcia tego rodzaju konfliktu. W prace nad owym problemem zaangażowane są bowiem jednostki odznaczające się niezbędnymi kwalifikacjami i wykształceniem w tym zakresie, posiadające nie tylko wiedzę prawniczą ale i praktyczną. Istotną zaletą tej formy jest również fakt sprawnego i stosunkowo szybkiego rozwiązania sporu, w przypadku postępowań przed sądami powszechnymi prace trwają nawet kilkukrotnie dłużej. Warto mieć jednak na uwadze, iż postępowanie arbitrażowe nawet jeśli skończy się pozytywnym rozstrzygnięciem dla jednostki dochodzącej swoich praw nie stanowi jeszcze o zakończeniu procesu odzyskiwania domeny. W przypadku osiągnięcia sukcesu w tej materii konieczne jest przebrnięcie przez kolejne etapy zmierzające bezpośrednio do wykonania interesującej powoda czynności. Stosowne działania w tym zakresie musi podjąć NASK, który działa na podstawie wyroku sądu polubownego w przypadku, gdy sąd powszechny stwierdzi jego wykonalność. Powyższe informacje stanowią zatem o konieczności wystąpienia do sądu powszechnego w celu zatwierdzenia owego rozstrzygnięcia na mocy art. 1212 Kodeksu postępowania cywilnego.
Niniejszy artykuł stanowi o sytuacji dochodzenia praw w przypadku naruszeń w następstwie rejestracji nazwy domeny internetowej „.PL”, opisane procedury nie mają jednak zastosowania w przypadku innych domen.
